Başarısız sırt sendromu nedir?
Başarısız bel sendromu, bel ameliyatının hastaya beklenen faydayı sağlamadığı bir durumdur. Birkaç başarısız sırt sendromu senaryosu vardır
- Ameliyat hiçbir rahatlama sağlamadı ve hastanın semptomları ameliyattan önceki gibi devam etti
- Başlangıçta bir iyileşme dönemi (“balayı dönemi”) vardı, sonrasında semptomlar geri döndü
- Ameliyattan sonra semptomlar kötüleşti
Başarısız bel sendromuna yol açan nedenler nelerdir?
Başarısız bel sendromuna neden olan birçok farklı sebep vardır.
Yanlış Teşhis
Hastanın durumu lomber dejeneratif hastalığa bağlı olmayabilir. Örneğin piriformis sendromu, siyatik sinirin kalça seviyesinde sıkışması sonucu ortaya çıkan bir nöropatidir. Bu sendromun semptomları ağrı, uyuşma ve güçsüzlüktür – lomber disk herniasyonuna çok benzer.
Bu nedenle, yanlış teşhis gereksiz bel ameliyatlarına yol açabilir ve hastanın durumunu iyileştirmeyeceği açıktır. Dejeneratif bel hastalığı olarak sıklıkla yanlış tanı konulan bir diğer yaygın durum da sakro-ileittir. Bu durum, sakrum ve ileum arasındaki eklemin dejeneratif ya da otoimmün iltihaplanmasından kaynaklanır. Belde ağrıya neden olur ve sıklıkla dejeneratif lomber hastalık olarak yetersiz veya yanlış teşhis edilir.
Hastanın semptomları ameliyattan sonra hiç değişmediyse, gerçek nedenin tespit edilemediğine dair güçlü bir gösterge vardır.
Lomber disk hernisi ameliyatı sonrası başarısız bel
Lomber disk herniasyonu vakalarında, semptomlar ameliyattan bir süre sonra tekrarlayabilir. Lomber diskektomi radikülopati tedavisinde çok etkilidir. Bu prosedür, fıtıklaşmış parçanın çıkarılmasını ve sinir kökünün sıkıştırılmasını içerir. Cerrah daha sonra dejenere nükleus pulposusun bir kısmını çıkarır. Ancak, dejenere olmuş çekirdek materyalinin bir kısmı yerinde kalır. Bu nedenle, kalan nükleus pulposus materyali mevcut annulus penceresinden yeniden herniasyon yapabilir ve semptomlara neden olabilir. Disk herniasyonlarının yaklaşık %8’i ilk ameliyattan sonra tekrarlar.
Bir başka yaygın senaryo da lomber diskektomi ameliyatını takiben devam eden bel ağrısıdır. Bu sendrom, fıtıklaşmadan sorumlu dejenere diskten kaynaklanan sürekli ağrıdan kaynaklanmaktadır. Cerrahi, sinir kökü sıkışmasını etkili bir şekilde ortadan kaldırır ancak disk dejenerasyonunun kendisini tedavi edemez. Bu nedenle, lomber disk cerrahisi hasarlı diskin kendisinden kaynaklanan bel ağrısı için rahatlama sağlayamaz. Hastalar bu önemli gerçeğin farkında olmalıdır. Ameliyat öncesinde hastaların uygun şekilde eğitilmemesi hasta memnuniyetsizliğine yol açabilir.
Laminektomi sonrası başarısız sırt
Tarihsel olarak, başarısız bel sendromu başlangıçta post-laminektomi sendromu olarak adlandırılmıştır. Bu nedenle, bu iki durum bazen eşanlamlı olabilmektedir. Ancak post-laminektomi sendromu artık başarısız sırtın birçok formundan biri olarak kabul edilmektedir.
Laminektomi, spinal stenoz için yaygın olarak uygulanan bir prosedürdür. Laminektomi ayrıca tümörler, siringomiyeli ve vasküler ve konjenital malformasyonlar için omuriliğe cerrahi olarak erişmek için de kullanılır. Herhangi bir omurga seviyesinde yapılabilir, ancak servikal ve lomber segmentler en sık görülen yerlerdir. Genellikle spinal stenoz tedavisi için yapılır. Cerrah, omurga kanalını genişletmek için laminayı (omur kemiklerinin arka kısımları) çıkarır. Lamina’yı bir arada tutan bağlar da çıkarılır. Bu bağlar öne doğru aşırı eğilmeyi önler. Laminektomi omurilik ve sinirler üzerindeki baskıyı azaltmada çok etkilidir, ancak bazı handikapları vardır.
Laminektomiden sonra omurga sırt desteğini kaybeder. Bu nedenle, kifoz (omurganın öne doğru eğilmesi) laminektomi sonrası çok yaygın bir durumdur. Çıkarılan lamina sayısı arttıkça, kifoz olasılığı da artar. Bu deformite şekli omurga yükünü öne kaydırır ve pozitif sagittal dengeye neden olur. Zamanla daha da ilerleyebilir ve önemli deformiteye neden olabilir.
Stenozun altında yatan neden olan intervertebral disk dejenerasyonu laminektomiden etkilenmez. Darlık, omurgadan sinir çıkışları olan intervertebral foraminayı daraltmaya devam eder. Bu durum foraminal stenoz olarak adlandırılır.
Lomber füzyon başarısızlığı
Spinal füzyon ameliyatından sonra başarısız bel sendromunun çok yaygın bir nedeni kemik füzyonunun olmamasıdır. Füzyon hakkında pek çok yanlış anlama var ve bu makale bu konuyu ayrıntılı olarak açıklığa kavuşturmayı amaçlıyor. Lomber füzyon ve enstrümantasyon çok sık karıştırılan ve birbirinin yerine kullanılan terimlerdir.
Enstrümantasyon veya daha yaygın olarak donanım yerleştirme – cerrah tarafından gerçekleştirilen bir prosedürdür. Cerrah, omurganın bir bölümünü stabilize etmek için kafesler, vidalar, kemik greftleri veya başka araçlar yerleştirir. Bu prosedürün amacı ameliyattan bir süre sonra füzyon elde etmektir.
Füzyon, iki komşu kemiğin birbirine kaynaşarak tek bir katı kemik haline geldiği biyolojik bir süreçtir. Kırık sonrası kemik iyileşmesi bir füzyon örneğidir. Ameliyatı takiben füzyon yapılmalıdır. Lomber enstrümantasyon sonrası füzyon için olağan süre yaklaşık 6-12 aydır. Füzyon düzgün bir şekilde gelişmezse, bu durum “başarısız füzyon”, “kaynamama”, “yalancı füzyon” veya “yalancı artroz” olarak adlandırılır.
Kaynamamanın iki olası görünümü vardır: donanım hatası veya kemik gevşemesi. Omurga hareketli bir yapıdır ve günlük aktiviteler sırasında çok fazla hareket eder. Enstrümante edilmiş seviyede füzyon gelişmezse, bu segment hafif hareketli kalır. Bu segmentin hareketi donanım tarafından kısıtlanmıştır. Bu durumda, omurga kelimenin tam anlamıyla sert donanıma karşı savaşmaktadır. Bu çatışmanın iki olası sonucu vardır: donanım arızası ve kemik arızası.
Donanım arızası
Her metalin bir yorulma ömrü vardır, yani bükülebileceği birkaç zaman vardır. Hareketli omurgadan kaynaklanan sürekli stres ile metal arızası meydana gelir ve donanım kırılmalarına neden olur. Aşağıdaki resim lomber donanım yerleştirilen bir hastaya aittir. Füzyon gelişmedi ve vidalardan biri kemiğin içinde kırıldı. Bir cerrah donanımın çoğunu çıkardı ancak kırık parçayı geri alamadı.
Kemik yetmezliği
Bu senaryoda, vücuttan gelen sürekli hareket vidaların etrafında kemik kaybına neden olur. Tipik olarak bu durum en iyi BT taramasında anlaşılır. Kemik vidalarının etrafındaki gevşek kemik, taramada tipik bir “halo” görüntüsü oluşturur ve bu durum için çok spesifiktir. Vidaların etrafında kemik kaybı olduğunda, tüm donanım gevşer ve kemikten dışarı çıkabilir.
Bitişik seviye dejenerasyonu
Bu durumla füzyon işleminden sonra sıklıkla karşılaşılır. Füzyon omurganın bir bölümünü dondurduğundan, hemen yakınındaki disk eklemleri kısıtlı genel hareketi telafi etmek zorundadır. Sonuç olarak, komşu eklemler daha fazla yüklenir ve daha hızlı dejenere olur. Bu senaryoda, hasta füzyon ameliyatından sonra iyileşir ve hatta tamamen ağrısız hale gelebilir. Ancak birkaç yıl sonra, komşu dejenerasyon semptomların tekrarlamasına neden olabilir.
Komşu seviye dejenerasyonunu önlemek için cerrahlar genellikle füzyon dışı teknikler kullanırlar. Omurganın fizyolojisini korumak için hareketin korunması esastır. Füzyon yerine yapay disk protezi kullanılması, komşu seviyede dejenerasyon ve tekrarlayan ameliyat olasılığını önemli ölçüde azaltır.
Başarısız bel sendromunun belirtileri nelerdir?
Başarısız bel sendromunun ana belirtisi sırt ağrısıdır. Devam eden radikülopati varsa, bacak ağrısı da sırt ağrısına eşlik edebilir. Ağrı fiziksel aktivite ile daha da kötüleşir. Bazen hastalar sırtlarında donanım “hissedebilirler”.
Ağrı genellikle kroniktir ve kişinin yaşam kalitesini önemli ölçüde etkiler. Ağır vakalarda depresyon ve diğer psikolojik sorunlar gelişebilir. Bazı durumlarda, devam eden sinir sıkışması ile ağrı bacaktan aşağı yayılır. Bacaklarda uyuşma, karıncalanma ve güçsüzlük de sık görülen semptomlardır. Bazen hastalar günlük aktivitelerde yardıma ihtiyaç duyabilir.
Başarısız sırt sendromunun teşhisi
Başarısız bel sendromunun teşhisi bir yapbozun birleştirilmesi gibidir. Doğru bir resim oluşturmak için her parçanın doğru yerleştirilmesi gerekir.
Klinik muayene, başarısız bir sırtın teşhisinde önemli bir adımdır. Hastanın ilk ameliyattan fayda görüp görmediği, bir “balayı” dönemi geçirip geçirmediği veya ameliyattan sonra semptomların kötüleşip kötüleşmediği, devam eden sorunlardan şüphelenmek için çok önemlidir.
Röntgen, BT ve MR dahil olmak üzere radyolojik inceleme, sorunun tam olarak belirlenmesine yardımcı olur. Hastalarda omurga koronal ve sagital dengesi, komşu seviye dejenerasyonu, kırık donanım, kaynamama ve herniasyon nüksü ile ilgili sorunlar olabilir. Bu durumlar genellikle görüntüleme çalışmalarında iyi tanımlanır.
Bazı durumlarda, elektromiyografi (EMG) ve sinir iletim çalışmaları ayırıcı tanıda yardımcı olabilir. Bu çalışmalar özellikle radikülopatiyi tanımlamak ve periferik sinir sıkışmasından ayırt etmek için yararlıdır.
Başarısız bel sendromu nasıl tedavi edilir?
Altta yatan sorunun doğru teşhisi başarının anahtarıdır. Çoğu durumda, nedeni bulmak ve düzeltmek için son derece deneyimli uzmanlar gerekir.
Başarısız bel sendromu için sıklıkla revizyon cerrahisi uygulanmaktadır. Ameliyatın türü ve kapsamı altta yatan soruna bağlıdır.
En yaygın iki senaryo tekrarlayan disk herniasyonu ve başarısız füzyondur. Her iki durumda da tedavi genellikle füzyondan oluşur.
Bol miktarda, yüksek kaliteli greftleme ile enstrümantasyon, sağlam füzyon elde etmek için önemli bir adımdır. Ancak revizyon cerrahisi teknik açıdan ilk cerrahiye göre daha zordur. Omurga ve sinirlerin etrafında oluşan skar dokusu cerrahi manipülasyonu önemli ölçüde engeller. Bu nedenle revizyon cerrahisinde komplikasyon oranı daha yüksektir. Bu nedenle, bu tür ameliyatlar son derece deneyimli beyin cerrahları tarafından yapılmalıdır.
